Auteur: Harmen Verbrugge

Facebook is a tool not a massage

Vanmorgen vroeg ging mijn vrouw
naar het RIJKS MUSEUM.
Toen zij vertrok wist ik wat me te doen stond:
ik schilder ’s morgens het trapgat
en doe ’s middags de badkamer.

Aan het einde van dit jaar
we leven 29 december 2015
in de tijd na de rechtszaken
zal ik geen gedichten meer schrijven
over verongelijkte agressie van hoentjes
of zwanen die in lauwwarm water onversaagd
heen en weer dweilen als uilenballen.

kwastafveegconjunctuur, piemelcultuur, avontuur
kwastafveegconjectuur, piemelcultuur
piemelcultuur, avontuur

AVONTUUR!

Inspectie van het hart

Inspectie van het hart na een avondwandeling:
Niet vergeten, goed onthouden!
Het pompt uit zichzelf ook met wat tegenzin
Op reis naar het vergeefse dat niet wil
En ook het grote van vreugde en verdriet
Van de vreemdeling die ik ben.

Xenakis en Ikea in één zin is leuk qua klank hè

Waar zijn de schoonheden gebleven?
Is de revolutie al begonnen,
vroeg een Russisch-ogend meisje mij
out of the blue toen ze uit de Mac Donalds kwam en
met een zak friet tegen mij aanbotste op de Coolsingel?

je brein wordt sterker wanneer je hem aandacht geeft

Omdat het zulk mooi weer was gister
en omdat ik eergister op de radio hoorde dat mensen
– ik reken mijzelf tot de mensen –
te weinig met natuur en de overgang van
jaargetijden doen en zodoende losraken van
hun zoogdierzijn, ging ik uit fietsen op mijn Miyata.

De pitch van Nimrod

Deze gebruiksvriendelijke boekenkast
Met slechts één plank – mèt FSC keurmerk
vormt een Ikealoze wand van liefde voor het boek.
Wildvreemde boeken leggen wij netjes in steenverband
om met elkaar te vrijen opdat het woordsap tot u komt.

U wilt een boekenkast als een orgie, een citadel van taal?
Een die tot in de hemel reikt en in tongen spreekt?
Wij leveren het totaalpakket van uw leven.
De kast der kasten is één grote Babylonische spraakverwarring!
De Nimrod is als een Zauberberg van het lezen,
geheel op de hoogte van al uw genoten denken.

Een woordkraantje bestelt u voor 299 euro.
Zinnenkranen kosten 599 euro.
Wij bieden u speciaal eenmalig ons luxe totaalpakket
met alle kranen inclusief gratis installatie door onze vakman.
Voor slechts 999 euro heeft u morgen onze Nimrod al in huis!

Twee meeuwen

Boven de Maas op de noordkop van de Maastunnel
vliegen twee jonge meeuwen in de storm.
De wolken zijn leeggezogen, de lucht kristalhelder.
Blauw en stervenskoud tinkelt mijn oor.

De hardheid van het stuitende zonlicht kaatst op het water.
Het voortjakkerend winterblauw doet me tranen,
terwijl ik de twee meeuwen probeer te volgen.

Ademloos volg ik hun luchtballet in de oostenwind.
Versnellend in de maalstroom boven de rivier, 
om te keren waar de stad eindigt en het water verbreedt.
Zij spelen een spel met de wind mijn kind.
Hoge vliegkunst in een alsmaar aanwakkerende storm.

Keer op keer pakken ze tegelijk de wind en sjezen
in volle vaart terug om weer tegen de wind op te gaan.
Ze krijsen als kinderen blij die van hun glijbaan roetsjen.
Het zijn broers denk ik, of broer en zus misschien.

Zijn er ook slecht vliegende meeuwen, vraag ik mijn vrouw?
De één is beter dan de ander, zegt ze
maar meeuwen vliegen allemaal heel goed.

Denkend aan Holland

zie ik brede wegen

traag door oneindig

Wat doet een schilder op een regenachtige zondag terwijl Berio op repeat door het huis schalt: in een half uur met groot plezier en zekerheid 7 schilderijen vermoorden. Zonder moord geen leven, zonder fouten niets nieuws; met dikke verf ongericht contrastwerking ophogen, bezadigde frivoliteiten uitbenen op zoek naar bot, geen vorm of kleur mag zichzelf blijven, ze moeten veroverd worden. We moeten hard zijn voor de vormen en kleuren.
Zelfs naamgeving van de dingen ondermijnt de essentie van het bestaan volgens Wessel te Gussinklo – ik hoorde hem vanmorgen op de tv naar aanleiding van zijn boek ‘zeer helder licht’ Ik las ooit een ‘verschrikkelijk’ boek van hem, maar deze moet ik weer lezen. Wat een man!
Die kleuren en vormen willen van alles zijn maar ik sta ze dat niet toe. Ik haal ze links en rechts in op zoek naar het daar en hier dat zich in het niets ophoudt. Alle betekenissen moeten bevraagd en uitgehold worden; zachtheid moet hardheid, warm moet koud. Genadeloos licht zoek ik, ijslicht in de ene en denklicht in de ander of andersom. We zijn op godsdag goed bezig maar onverbiddelijk, ja! Ik heb enkel middeleeuwse schilderijen in mijn hoofd met wat moderne spoken: Berio is hun spreekmeester vandaag: hij draagt mij op: ‘geen halfwassen esthetisch gekukel, ezel, zoek de finesse aan de randen van je domme weten; daarvan heb ik een voorraadje voor je klaarliggen. ‘Zoek het in de overdaad van niet weten.’

Hello? hello? Is it me you’re looking for?

Ogen zijn nu eenmaal zwakzinnige dieren
en oren dromen van boten in de wilde vaart
monden praten over rivieren in moderne deltataal
hersens kissebissen over historische gletsjers 
lichamen spoelen gelijktijdig aan in ons avondland

Tripolaire evening

Vandaag kreeg ik het woord evening voor ogen en struikelde.
Benoemde wederom met terugwerkende kracht 
het huiveringwekkend zwart van het heelal 
achter het hemelblauw dat Van Gogh zag in Arles,
(eenmaal gezien kan de geest niet meer ontsnappen aan angst!)

Verklaarde dat absint een plantje is
dat op mijn dak staat te woekeren
en mensen gek maakte aan het eind van de 19e eeuw.
Het verboden kruid dat groeit als onkruid ligt onvermoed
bij mijn Marokkaanse slager in de winter als winterthee.

Zo komt onbekommerd het achtergebleven alsem van Franse kolonisatie uitgezaaid in het zand van het verlaten strijdperk
via taalomwegen mijn keuken binnen zonder dat

iemand weet wat absint precies met van Gogh deed,
iemand werkelijk het zwart ziet achter het hemelblauw,
iemand de herkomst kent van het Marokkaans bittere kruid.

Zwijndrecht

Wij zijn op zoek naar mensen
Die mee willen helpen
Met een Halloween optocht 
In Zwijndrecht noord
Wij zoeken vrijwilligers die
Verkleed in de wijk willen staan
Die groepjes willen laten schrikken
Of begeleiders van groepjes willen zijn
Ook zijn wij op zoek naar verkleedkleding
Voor Halloween
Heb jij wat te leen voor ons?
Of willen jullie mee helpen?

Sterren boven Rotterdam

Ik houd me verre van vallende sterren
Het is namelijk doodeng na te denken
over het wel en wee van het universum
Want wie het zwart achter het blauw van van Gogh niet kent
heeft niets gezien!
Maar ik wel! Sodemieter! Ik wel!
Hieraan zou ik dan nog wat dichtregels kunnen plakken
Bijvoorbeeld hoe fijn het is dat mijn ‘Avondland’ is weergekeerd
na een helend werkende logeerpartij bij de man met de gebroken schouder
Of dat Barcelona – Sevilla 4-2 staat en Barcelona 68% balbezit heeft
(eerst stond het nog 3-1, toen 4-1)
Zo snel gaan zulke zaken heden ten dage!
Maar met sterren wil ik niets te maken hebben
Die zijn allemaal doodsangstjagend, doodsangstAANjagend
Dus donderdagnacht, 13 augustus 2015, ga ik echt nergens naar kijken
Wanneer tachtig tranen, allemaal zonen van Perseus
in meteorenzwerm ons firmament voorbij schieten, kijk ik niet
Ik ben niet gek!
(het staat nu dus 4-3)
Ik bedoel maar
(4-4)
Er valt geen pijl op te trekken
Iedereen moet doorvoetballen in Tbilisi!

Ochtendlied

‘s Ochtends kraait de haan
De kikker verslikt zich in z’n gekwaak
De wezel schrikt rechtop
De vlinder fladdert van blaadje naar blaadje
Het wordt warm vandaag

Tweeluik

Drie keer per dag passeert een kale man mijn huis.
Hij heeft een roestvrijstalen luikje in zijn hoofd.
De man laat zijn oude Cocker Spaniël uit.
’s Ochtends, ’s middags en ’s avonds.
Zo nu en dan kom ik hem tegen op straat. 
De man herkent me niet, het hondje wel.
Zou ik hem willen vragen dat luikje te openen?
Om bij hem binnen te mogen kijken?

Vandaag las ik op mijn balkon de zaterdagbijlagen.
Het ging over framing en hoe daarmee om te gaan.
Ik stopte met lezen om de was te vouwen.
Toen ik terugkwam was mijn krant over de reling gewaaid.
Ik zag hem netjes beneden in de tuin liggen.
Het was waarschijnlijk de enige windvlaag vandaag.
Ik liep de trap af en belde bij de buurman aan.
Niemand deed open omdat hij alle dagen slaapt.

De rode tulp aan de Maastunneltraverse

Ooit plantte ik voor mijn huis een rode tulpenbol
die ik van een vriend per post kreeg toegestuurd,
te midden van de gemeentelijke narcissen in de groenstrook
tussen de ventweg en rijweg van de Maastunneltraverse.

Een jaar is lang genoeg zo’n onbenulligheid te vergeten.
Ieder jaar weer verheugt het me die mooie rode tulp
te zien verschijnen alsof ik hem voor het eerst zie.

Ieder jaar dringt de vraag zich op hoe lang hij daar rood
mag staan te zijn tussen die bleke ambtelijke narcissen.
Hij doet zichtbaar z’n best zo min mogelijk op te vallen,
maar z’n prachtige kleur verraadt hem genadeloos.

Dit jaar duurde het 2 dagen voordat iemand hem plukte
en doodtrapte. Volgend jaar zal mijn rode tulp er weer staan,
in de groenstrook tussen de ventweg en rijweg van de Maastunneltraverse.

Portret van Louis Nanet – Painting, oil and oyster on cardboard, 2016, 129 x 88 cm

Louis Nanet aan de lijn ( ode aan de dode Louis Nanet)

Hoe sad ben je nu helemaal?

Kon je weer niet slapen, zo sad?

Eerst stijgt de rook recht of bijna recht omhoog
De windrichting is goed af te leiden uit rookpluimen
Wind waait merkbaar ( voelbaar) in je gezicht
Stof waait op; je haar raakt in de war; je kleding flappert
opwaaiend stof hindert je ogen
We zien gekuifde golven op meren en kanalen

Dan waaien de vuilcontainers om in straten
Mensen houden hun paraplu’s nog maar  net met moeite vast
Het is lastig tegen de wind in te lopen of te fietsen
Voortbewegen is zeer lastig

Schoorsteenkappen en dakpannen waaien weg
Kinderen waaien om
Mijn moeder vloog ooit over de auto in 1932

Er is grote schade aan gebouwen
Oh ja, ook volwassenen waaien om
Er is sprake van enorme schade aan bossen
Vreselijke verwoestingen

Het regent in Napels

Misschien zat de rat te kloten met een gefileerde fret
of werd een dode bankier met briefjes van 100
volgestouwd en met gouddraad dichtgenaaid 
door een Panamese bankier in een koelcel
ergens op de tweede Maasvlakte in een wezenloos grote loods

Zoals Connie Palmen zo fijntjes zei: pas wanneer wij ons schamen is er iets dat telt.

Omdat maandagochtenden zo saai zijn

Mijn vrouw vroeg na het eten:
Wie vind je beter
Schnittke of Ustvolskaya ?
We dronken koffie en aten appelcake

Ik brak in tranen uit
Utsvolkaya zei ik door mijn tranen heen
Maar dat had ik niet mogen zeggen
Omdat in Schnittke zo liefheb
Mijn vrouw vroeg, wie vind je beter:
Nono of Berio?

Ik brak nog meer in tranen uit
Greep naar mijn zakdoek
We dronken koffie en aten appelcake
Toen kwam ze met Ligeti, mijn held!
Ik huilde en huilde en huilde

Onmogelijk kiezen tussen zoveel schoonheid en waarheid
JA NEE JA!
Ligeti is the best, zei ik, de aller allergrootste
Maar niet zo groot als Berio en Utsvolskaya
Die zijn nog Groter en nog Beter!
JA NEE JA!

Vanmorgen in de klassieke groep
‘Omdat maandagochtenden zo saai zijn’
Werd de vierde van Gorecki met poep besmeurd
De componist als eendagsvlieg weggezet
Ai, Ai, Ai, Ai dacht ik alsmaar

Ai, Ai, Ai, Ai zei ik mijn vrouw
Een ‘Kleines Requiem für eine Polka’ is groots
Dat ik geen noten lees maar ze allemaal goed hoor
Dat ze minnetjes deden over de vierde van Gorecki
We dronken koffie en aten appelcake

Ik huilde de hele dag door met Tansman in mijn hoofd
Het was niet eens maandag maar dinsdag
De hele dag door danste Tansman in mijn hoofd
Het was niet eens maandag, maar een fucking dinsdag.

What’s up kunst? 

Gunst

Kunst is een misbruikt woord
Kunst is door de eeuwen heen verkracht
Kunst kun je op van alles toepassen
Kunst staat voor uitzonderlijk
En uitzonderlijk is wat we willen, hè, beste mensen?
Maar niet heus!

Er is dropkunst
Er is voetbalkunst
Er is kookkunst
Er is amateurkunst

Kunst heeft last van woorddevaluatie
Kunst wordt er altijd weer met de haren bij gesleept
Kunst schiet daar dus niets mee op, mensen!
Je kunt alles wel kunst noemen, hè?
Maar niet heus!

Je kunt dropjes kunst noemen
Je kunt voetbal kunst noemen
Je kunt koken kunst noemen
Je kunt zelfs brood kunst noemen

Ik maak kunst, ja!
Geen dropjes
Geen voetbal
Geen patatten
Geen brood

Kunst!

Dafne

Twee volle dagen
Deed ik over 200 meter plinten afkitten
Muur en vloer kwamen zo na maanden werk eindelijk samen

Mijn rug is gebroken en voelt stram vandaag
Onder verwarmingsbuizen langs afkitten is lastig
Dat vergt geduld, eindeloos veel geduld

Je moet dat allemaal op je hurken doen, babe
Zoals jij in je startblok lijkt vastgemetseld
Om er als een kogel uit los te breken:

DAFNE!  DAFNE! DAFNE!

Maar op z’n Harmens gaat het zo snel niet hier, ja!
Plinten onder verwarmingsbuizen langs afkitten is echt lastig
Dat vergt geduld, eindeloos veel geduld

Had ik al verteld hoe smerig ik eruit zie na al dat gekit?
Waar smeer jij je overtollige klodders, schat?
Vannacht had ik spierpijn tot in mijn laatste kootje van mijn wijsvinger
Vanmorgen nog voelde hij gezwollen aan

Weinigen weten hoe belangrijk de plint is voor muur en vloer
Hoe die afgewerkt dient te worden
Plinten zijn parels voor de zwijnen, Dafne

RUN BABY, RUN!

De kleurenvanger

Als alles begint
Ben ik een klapwiekende vliegenvanger
Met mijn stulpende mepper
Druk ik heupwiegend
Lieftallige muurbloempjes
Met hun uitbottende tietjes
Plat tegen de muur des aanstoots.

Als de geur van lindebloesem in juni
Vroeg in de zomer alles bedwelmend en intens is
Ben ik de ranke kleurenvanger en dans
Zongebruind door de stad met vreugdekreetjes.

[ ……….]

In de verlepte tijd die alles doet verkwijnen en verpozen
Voel ik mij een verscheurde vogelverschrikker.

De grote treurnis die niet wil deugen en alles
Stinkend bruin kleurt en vereenzaamt
Opdat tenslotte, tenslotte, ten slotte
De verijsde tijd alles bevriest.

En bevroren en stil ben ik de bange pijnvanger
Week nu zuig ik al jullie leed op.

Kom maar zeg ik met verkilde stem
Negeer mijn keelklanken en neusfluiten en vrieswolkjes
Volg mijn pijnscheuten
In het hart dat alsmaar
Volloopt, volloopt en vol loopt.

Winterkost

Vanmorgen kocht ik voor de vogels een Aldi winterassortiment
Het had gesneeuwd vannacht, de stad was wit
Op mijn balkon reeg ik de vetbollen aan een koord 
Binnen op een stoel wachtte ik op vogels

Er moet een gedicht komen 
Over ejaculatie en calculatie
Over leven vol hartvet
De optelsom van 52 jaar oorpijn
Levenslang dichten op
De trampoline van de dood

Beste meneer Nuon,

Vandaag  kreeg ik voor het eerst uw stroom thuis bezorgd
en nu slaan plots de stoppen door!
Is die stroom van u wel oké?
Heeft u uw stroom niet versneden 
met bijvoorbeeld nepstroom of vuile stroom?
je weet het niet tegenwoordig
er gebeuren zulke rare dingen de laatste tijd
als het weer gebeurt stuur ik uw stroom terug
dan moet u er nog maar eens goed naar kijken
of het wel echte stroom is helemaal 100%

dag, Harmen

De bekende wereld is een verlichte wereld en in een verlichte wereld is geen plaats voor duisternis. Vooruitgangsdrift drijft de verlichting voort terwijl het duister van de onbekende wereld terugdeinst voor het stralend licht. Teruggekropen in een donker hol maakt de duisternis zich klein en houdt zich stil. Hoe feller het licht hoe ondraaglijker het duister. Het samengeperste donker verdicht en wordt zwaar. Concentraties van duisternis worden peilloos diep en zwart. Er ontstaan zwaartepunten van opééngehoopte duisternis die niet meer luisteren naar de wetten van het licht en al het licht opzuigen en mee de diepte in sleuren.
Zo op het oog lijkt alles evenwel verlicht. Waar verschanst de duisternis zich dan? Waar anders dan in uzelf! Achter uw oog, dat alleen het verlichte ziet, heeft het dichte duister zich genesteld. Daar is het onzichtbaar buiten het bereik van uw blikveld. De duistenis waar het licht geen vat op heeft, ontsnapt aan het oog door zich erachter te verschuilen.
Het donker dat u zo zwaar belast, is bij u binnengedrongen toen u alles zonodig moest verlichten. Wanneer uw last u zwaar valt en u uzelf wilt verlichten, waar kunt u dan nog heen met al uw zwart dat het daglicht niet verdragen kan?
Uw duisternis is zwaar en afschuwelijk. Uw last is uw geheim en wanneer u de deksel wilt oplichten om donker uit te stralen zullen alle ogen u afschuwelijk vinden en wee uw gebeente mochten zij iets zien. Afstand nemen van duisternis bestaat niet waneer het donker niet bestaan mag. Iedere poging is dan ook een kwelling, een aanslag op uw geweten en een smet op uw schone schijn. Denk ook niet dat alsmaar meer licht deze duisternis kan verlichten, het zal haar slechts dieper maken en versterken tot uw hart ervan scheurt.
Verschrikkelijk is het een last te moeten torsen op een verlichte weg die u geen zicht geeft op uw duister. Op deze weg kunt u uwzelf slechts verblinden, u bent immers op weg naar het licht. Tenslotte valt er in al dat oogverblindend licht niets te onderscheiden. Dit intense licht werpt slechts zwarte sluiers over uw schaduwzijde en het donker zal alleen nog zwarter in u branden. Beter kunt u het verlichte pad verlaten, de ogen sluiten om ze te laten wennen aan het donker. Zo, nu kunt u uw duister waarnemen, de contouren worden langzaam duidelijk. Aan uw schaduwzijde is het koel en kalm, in dit donker kan het onbekende lichter ademen.

Zij kondigen zich aan als eerstgedienden
‘Heibel en trammelant: voor ieder nieuw begin’
Een angstknauw laat hen oudvertrouwd binnen
Wulps heupwiegend volgt Vernieuwzucht in hun spoor
Daar gaan we weer denk ik, en ja hoor!
Zij voeren hoog in hun vaandel:

Kein Himmel zu hoch

Het is de kater die het dolle lichaam terug zijn hok in stuurt
Iedere avond weer stijgt de geest jubelend op
Verheft zich klinkend boven alle mensen
En verlicht de waan als nooit tevoren

Diep in de nacht slaat de droom te pletter tegen de angst
In een oogwenk omcirkelt de duisternis zijn beven
Dwingt hem onbarmhartig op de knieën
De adem trilt, gilt en stokt, omdat hij moet zwijgen
En blaft wild de nacht aan flarden

De overgave van de waan, die ‘kein himmel zu hoch’ wou
Verwordt tot braaksel dat ‘zum kotzen’ is
De Duitse geest capituleert
En weet dat niets in de haak was

Alles leek te kunnen immers en iedere dag nog
Raast hij blind en tegen beter weten in
Als een zwerm ontembare bromvliegen
Hoog boven alle mensen uit